Hazır Giyim Sektöründe Pastal Hazırlama

Doğru Cevap: A) Kumaş seriminde kullanılan teknoloji

Açıklama: Pastal Planı Sınıflandırma Faktörleri

Pastal planı, konfeksiyon üretiminde kumaşın en verimli şekilde kesilmesi için kalıpların kumaş üzerine yerleştirilmesi işlemidir. Pastal planı çeşitleri, verimliliği ve süreci etkileyen çeşitli faktörlere göre sınıflandırılır. Ancak her faktör, doğrudan “pastal planının çeşidi”ni belirlemez.

Şıkları değerlendirelim:

• A) Kumaş seriminde kullanılan teknoloji: Bu faktör (örneğin, manuel serim, otomatik serim makinesi), pastalın **nasıl** serileceğini ve kesileceğini belirler, ancak pastal planının **çeşidini** (yani kalıpların kumaşa nasıl yerleştirileceği stratejisini) doğrudan etkilemez. Kumaş seriminde kullanılan teknoloji, pastal planının uygulanma yöntemidir, bir sınıflandırma faktörü değildir.
• B) Kumaş serim tipi: Bu, pastal planının önemli bir sınıflandırma faktörüdür. Örneğin, tek yönlü serim (desenli kumaşlarda), çift yönlü serim (düz kumaşlarda), tüp serim, ayna serim gibi tipler, kalıpların kumaşa nasıl yerleştirileceğini ve kumaşın nasıl serileceğini doğrudan etkiler ve pastal planının bir çeşidini oluşturur.
• C) Beden dağılımı: Pastal planı, genellikle birden fazla bedeni (seriyi) aynı anda kesmek için yapılır. Hangi bedenlerin, hangi oranlarda ve hangi sırayla pastala yerleştirileceği, pastal planının çeşidini (örneğin, tek beden pastal, çok beden pastal, karma pastal) belirleyen kritik bir faktördür.
• D) Kalıp yerleşim şekli: Kalıpların kumaş üzerine tekli, çiftli, simetrik veya asimetrik olarak yerleştirilmesi gibi stratejiler, pastal planının verimliliğini ve kesim yöntemini doğrudan etkileyen bir sınıflandırma faktörüdür. Örneğin, havlı veya tüylü kumaşlarda kalıplar tek yöne doğru yerleştirilir.

Bu bağlamda, A) Kumaş seriminde kullanılan teknoloji, pastal planı çeşitlerini sınıflandırırken göz önünde bulundurulacak doğrudan faktörlerden biri değildir; bu daha çok bir uygulama yöntemidir.

Doğru Cevap: B) Yarım kalıplı pastal planı

Açıklama: Açık Enli, Tek Yönlü Serimde Pastal Planı Çeşitleri

Pastal planı, kumaşın kesim verimliliğini artırmak için kalıpların kumaş üzerine yerleştirilme düzenidir. “Açık enli, tek yönlü serim” ifadesi, kumaşın tek kat olarak ve tüm kalıpların kumaşın tek bir yönüne doğru (desen, hav yönü vb. nedeniyle) yerleştirildiği bir serim yöntemini ifade eder.

Şıkları değerlendirelim:

• A) Tam kalıplı pastal planı: Bu, kalıpların (örneğin bir gömleğin ön ve arka parçaları gibi) her iki yarısının da ayrı ayrı pastala yerleştirildiği bir yöntemdir. Açık enli ve tek yönlü serimde uygulanabilir, çünkü kumaş tek kat serildiği için kalıpların tam olarak yerleştirilmesi gerekir.
• B) Yarım kalıplı pastal planı: Yarım kalıplı pastal, genellikle kumaşın ikiye katlanarak serildiği (kapalı enli serim) veya simetrik parçaların kesileceği durumlarda kullanılır. Bu yöntemde, kalıbın sadece yarısı pastala yerleştirilir ve kumaş katlandığı için kesim sonrası tam parça elde edilir. Ancak, soru “açık enli” serimden bahsettiği için, kumaş tek kat serilir ve bu durumda “yarım kalıp” kullanmak yerine kalıpların “tam” olarak yerleştirilmesi gerekir. Dolayısıyla, açık enli serimde yarım kalıplı pastal planı **uygulanmaz.**
• C) Tek bedenli pastal planı: Sadece tek bir bedene ait kalıpların pastala yerleştirildiği plandır. Açık enli, tek yönlü serimde bu tür bir plan rahatlıkla uygulanabilir.
• D) Çok bedenli pastal planı: Birden fazla bedene ait kalıpların aynı pastala yerleştirildiği plandır. Açık enli, tek yönlü serimde bu da uygulanabilir ve genellikle verimliliği artırmak için tercih edilir.

Bu bilgiler ışığında, açık enli, tek yönlü serimde pastal planı çeşitlerinden B) Yarım kalıplı pastal planı uygulanmaz.

Doğru Cevap: D) Siparişteki renk dağılımı

Açıklama: Çok Bedenli Pastal Planı Faktörleri

Çok bedenli pastal planı, kumaş israfını en aza indirmek ve kesim verimliliğini artırmak amacıyla farklı bedenlerdeki kalıpların aynı pastal üzerine belirli bir düzende yerleştirilmesi işlemidir. Bu planın hazırlanmasında birçok faktör göz önünde bulundurulurken, bazıları doğrudan yerleşim stratejisini etkilemez.

Şıkları değerlendirelim:

• A) Siparişteki beden dağılımı: Bir siparişte hangi bedenden kaç adet ürün istendiği, pastala hangi beden kalıplarının ve kaçar tane yerleştirileceğinin belirlenmesinde en kritik faktördür. Örneğin, S bedeninden 100, M bedeninden 200 adet isteniyorsa, pastaldaki S ve M bedenlerinin oranı buna göre ayarlanır.
• B) İşletmelerdeki yer imkanı: Pastal planının boyutu, yani kumaş serim masasının uzunluğu ve kesim alanının genişliği, pastala kaç bedenin bir arada ve ne kadar uzunlukta yerleştirilebileceğini doğrudan etkiler. Uzun pastallar, daha fazla bedeni veya parçayı bir araya getirme imkanı sunar.
• C) Kesimin hangi teknoloji ile nasıl yapılacağı: Manuel kesim mi yoksa otomatik kesim makinesi mi kullanılacağı, pastal planının hazırlanma hassasiyetini ve yerleştirme optimizasyonunu etkiler. Örneğin, otomatik kesim sistemleri, manuelden daha karmaşık ve yoğun yerleşimlere izin verebilir. Bu, planın detaylandırılmasında göz önünde bulundurulur.
• D) Siparişteki renk dağılımı: **Pastal planı, belirli bir rengin veya aynı desenli kumaşın kesimi için yapılır.** Farklı renklerdeki kumaşlar aynı pastalda serilemez ve kesilemez. Dolayısıyla, bir siparişteki renk dağılımı, hangi bedenin kaç tane yerleştirileceğini değil, kaç farklı pastal planı hazırlanması gerektiğini (her renk için ayrı bir pastal) belirleyen bir faktördür. Bu nedenle, hangi bedenin kaç tane yerleştirileceğinin saptanmasında doğrudan göz önünde bulundurulmaz.

Bu bilgiler doğrultusunda, çok bedenli pastal planına hangi bedenin kaç tane yerleştirileceğinin saptanmasında göz önünde bulundurulmayan faktör D) Siparişteki renk dağılımı‘dır.

Doğru Cevap: C) Kumaşın örgüsü

Açıklama: Pastal Planında Kalıp Yerleşimi ve Etkileyen Faktörler

Pastal planı, konfeksiyon üretiminde kumaşın en verimli şekilde kullanılması ve kesim sonrası ürünün istenilen kalite ve görünümde olması için kalıpların kumaş üzerine doğru bir şekilde yerleştirilmesi sürecidir. Bu süreçte dikkat edilmesi gereken birçok faktör bulunur.

Şıkları değerlendirelim:

• A) Kumaşın doku yönü (Telası/İplik Yönü): Kumaşın çözgü ve atkı ipliklerinin yönü (boy iplik ve en iplik), giysinin duruşunu, esnekliğini ve dayanıklılığını doğrudan etkiler. Kalıp parçaları genellikle kumaşın boy iplik yönüne paralel veya belirli bir açıyla (örneğin biye kesimlerde) yerleştirilmelidir. Yanlış yerleşim giysinin bükülmesine, sarkmasına veya deforme olmasına neden olabilir. Bu, pastal planında kritik bir noktadır.
• B) Kumaşın deseni: Ekose, çizgili, çiçekli gibi desenli kumaşlarda, desenlerin parçalar arasında doğru eşleşmesi ve belirli bir yöne bakması (örneğin tek yönlü desenlerde tüm parçaların desenleri aynı yöne bakmalı) gerekir. Bu, pastal planındaki yerleşimi ve kumaş verimliliğini önemli ölçüde etkiler.
• C) Kumaşın örgüsü: Kumaşın örgüsü (örneğin düz dokuma, dimi, saten, triko gibi), kumaşın nasıl üretildiğini ve temel yapısal özelliklerini belirler. Kumaşın örgüsü, kumaşın doku yönünü ve desenini etkileyebilir, ancak pastal planında kalıp parçalarını yerleştirirken doğrudan “kumaşın örgüsü” terimiyle bir yönelim veya yerleşim kriteri olarak kullanılmaz. Daha çok kumaşın tipi ve özelliklerinin genel bir göstergesidir. Pastal yerleşiminde doğrudan dikkat edilecek nokta, örgünün sonucu olan doku yönü, esneklik veya desen uyumu gibi özelliklerdir, örgünün kendisi değildir.
• D) Kumaş eni: Pastal planının hazırlanmasında kumaşın eni çok önemlidir. Kalıpların kumaşa en verimli şekilde sığdırılması ve firenin azaltılması için kumaş enine göre yerleşim yapılır. Kumaş eni, pastalın genişliğini ve dolayısıyla kalıpların yerleşim düzenini doğrudan belirler.

Bu bağlamda, pastal planında kalıp parçalarının yerleştirilmesinde doğrudan dikkat edilecek noktalardan biri olmayan C) Kumaşın örgüsü‘dür. Diğer seçenekler (doku yönü, desen, kumaş eni) doğrudan kalıpların kumaş üzerindeki fiziksel yerleşimini ve yönlendirmesini etkiler.

Doğru Cevap: C) Asorti

Açıklama: Konfeksiyon Terimleri

Konfeksiyon sektöründe, üretime başlamadan önce bir modelin hangi renk ve bedenlerde, ne kadar üretileceğinin belirlenmesi önemli bir planlama aşamasıdır. Bu planlama için kullanılan terimler şunlardır:

• A) Pastal: Kumaşın üzerine kesilecek kalıpların, kumaş israfını en aza indirecek şekilde yerleştirildiği düzenleme planıdır.
• B) Şablon: Bir kalıp parçasının veya bir detayının çoğaltılması için kullanılan, genellikle sert malzemeden yapılmış yardımcı araçtır.
• C) Asorti: Bir siparişte veya üretim planında yer alan ürünlerin, farklı renk ve bedenlere göre dağılımını ifade eder. Yani, hangi modelden, hangi bedende ve hangi renkte kaçar adet üretileceğinin belirlenmesidir. Bu dağılım, satış tahminleri ve müşteri siparişlerine göre yapılır.
• D) Sipariş raporu: Müşteriden alınan siparişlerin detaylarını (ürün kodu, beden, renk, miktar, teslim tarihi vb.) içeren yazılı belgedir. Asorti, bu rapordaki bilgilere dayanarak oluşturulur.

Bu tanımlar ışığında, üretime başlamadan önce modelin sipariş ve satış tahminlerine dayanarak belirlenen renk ve beden dağılımına C) Asorti denir.

Doğru Cevap: A) Dikiş payları

Açıklama: Şablon Üzerindeki Bilgiler

Konfeksiyon sektöründe kullanılan şablonlar, bir giysi parçasının veya detayının kesimi için rehber görevi görür. Bu şablonların üzerinde, kesim ve üretim sürecini doğru yönlendirmek için belirli bilgilerin bulunması gerekir.

Şıkları değerlendirelim:

• A) Dikiş payları: Dikiş payları, kalıbın ana hattının dışına eklenen ve dikiş sırasında kullanılacak olan fazlalık kısımlardır. Şablonlar genellikle **dikiş payları dahil edilmiş** olarak hazırlanır. Yani, şablonun kendisi zaten dikiş payını içerir; şablonun üzerine ayrıca “dikiş payı” diye bir not yazılmasına gerek yoktur, çünkü şablonun dış çizgisi zaten kesim çizgisidir ve bu çizgi dikiş payını barındırır.
• B) Kumaş cinsi: Şablonun hangi tür kumaş için tasarlandığı (örneğin, esnek kumaş, dokuma kumaş, havlı kumaş), kesim ve dikim sırasında dikkat edilmesi gereken özellikleri belirtir. Bu bilgi, doğru kumaşın kullanıldığından emin olmak için önemlidir.
• C) Ne şablonu olduğu: Şablonun hangi giysi parçasına (örneğin, “ön beden”, “kol”, “yaka”) veya hangi modele ait olduğu bilgisi, karışıklığı önlemek ve doğru parçaların bir araya getirilmesini sağlamak için gereklidir.
• D) Kaç adet kesileceği: Bir giysi için o kalıptan kaç adet kesilmesi gerektiği (örneğin, “2 adet”, “1 adet kat üzerinde”) bilgisi, üretim miktarını ve verimliliği doğrudan etkiler. Bu bilgi, kesimhane için hayati öneme sahiptir.

Bu bilgiler ışığında, şablon üzerinde bulunması gereken yazı ve işaretlerden olmayan A) Dikiş payları‘dır. Çünkü şablonun kendisi zaten dikiş payını içerecek şekilde tasarlanmıştır.

Doğru Cevap: C) Desensiz bezayağı kumaşlar

Açıklama: Yönsüz Kumaşlar ve Özellikleri

**Yönsüz kumaşlar**, kesim ve dikim sırasında parçaların belirli bir yöne bakma zorunluluğu olmayan kumaşlardır. Bu tür kumaşlarda, desenin veya havın yönü fark etmez, bu da pastal yerleşiminde daha fazla esneklik ve kumaş verimliliği sağlar.

Şıkları değerlendirelim:

• A) Şardonlu kumaşlar: Yüzeyinde hav oluşturan tüylü kumaşlardır (örneğin bazı polarlar veya flaneller). Bu havın belirli bir yönü vardır ve giysinin tüm parçalarında aynı yöne bakması estetik ve fonksiyonel açıdan önemlidir. Bu nedenle **yönlü kumaşlardır.**
• B) Havlı kumaşlar: Kadife, süet gibi yüzeyinde belirgin havı olan kumaşlardır. Havın ışığı yansıtma şekli nedeniyle tüm parçaların hav yönünün aynı olması gerekir. Bu da **yönlü kumaş kategorisine girer.**
• C) Desensiz bezayağı kumaşlar: Bezayağı (plain weave) en basit dokuma örgüsüdür ve eğer üzerinde belirgin bir desen veya hav yoksa, kumaşın her iki yönü de aynı görünür ve hissettirir. Bu tür kumaşlarda kalıplar, kumaş israfını en aza indirmek için istenilen her yöne yerleştirilebilir. Bu nedenle **yönsüz kumaş kategorisine girer.**
• D) Belirgin tekrar eden desenleri olan kumaşlar: Çizgili, ekose, çiçekli gibi belirgin ve tekrarlayan desenleri olan kumaşlarda, giysinin parçalarının desen uyumu ve desendeki yönelim önemlidir. Desenlerin kesildikten sonra doğru eşleşmesi ve belirli bir yöne bakması gerektiği için **yönlü kumaşlardır.**

Bu bilgiler doğrultusunda, yönsüz kumaş kategorisine giren C) Desensiz bezayağı kumaşlar‘dır.

Doğru Cevap: A) Yönlü kumaşlar

Açıklama: Kumaş Türleri ve Kalıp Yerleşimi

Konfeksiyon üretiminde, kumaşların özellikleri kesim kalıplarının nasıl yerleştirileceğini doğrudan etkiler. Bu özellikler, kumaşın nihai ürün üzerindeki görünümünü ve kalitesini belirler.

Şıkları değerlendirelim:

• A) Yönlü kumaşlar: Üzerinde hav, tüy, şardon (kadife, süet, şardonlu polar vb.), belirgin desen (tek yönlü çiçekler, çizgiler, ekose gibi) veya parlaklık farklılığı gibi yapısal özellikler bulunan kumaşlardır. Bu tür kumaşlarda, giysi parçalarının kesim sonrası aynı yöne bakması veya desenlerin doğru hizalanması estetik ve standart üretim için zorunludur. Bu nedenle, kalıp parçaları kumaş üzerinde belirli bir yöne doğru (örneğin hepsi yukarıya bakacak şekilde) yerleştirilmelidir. Bu, kumaş verimliliğini düşürebilir ama ürün kalitesi için gereklidir.
• B) Yönsüz kumaşlar: Üzerinde belirgin bir desen, hav veya yöne bağlı parlaklık farkı bulunmayan kumaşlardır (örneğin düz renkli bezayağı dokuma kumaşlar, bazı jarse türleri). Bu kumaşlarda kalıp parçaları, kumaş israfını en aza indirmek amacıyla istenilen her yöne yerleştirilebilir.
• C) Tek katlı kumaşlar: Kumaşın serim sırasında tek bir kat halinde serilmesi durumunu ifade eder. Bu, kumaşın yön özelliğiyle ilgili bir terim değildir, serim tekniğiyle ilgilidir.
• D) Çift katlı kumaşlar: Kumaşın serim sırasında iki kat halinde (genellikle ortadan katlanmış) serilmesi durumunu ifade eder. Bu da kumaşın yön özelliğiyle ilgili bir terim değildir, serim tekniğiyle ilgilidir.

Bu bağlamda, üzerinde kesim kalıplarının yerleşim yönlerini etkileyen yapısal özellikler ve desenler bulunan kumaşlara A) Yönlü kumaşlar adı verilir.

Doğru Cevap: B) Simetrik olmayan modeller çalışılamaz.

Açıklama: Çift Katlı Pastal Planının Özellikleri

**Çift katlı pastal planı** (veya kapalı enli serim), kumaşın kendi içinde ikiye katlanarak serilmesi ve kalıpların genellikle simetrik parçalar için yerleştirilmesi prensibine dayanır. Bu yöntemin bazı avantajları ve dezavantajları vardır.

Şıkları değerlendirelim:

• A) Yerleşimi yapılacak kalıp adedi azdır: Çift katlı serimde, bir kalıbın sadece yarısı yerleştirilerek kumaş katından tam parça elde edildiği için, pastal üzerine yerleştirilecek fiziksel kalıp adedi daha az olabilir. Bu, genellikle bir **avantajdır**, çünkü pastal planlama süresini kısaltabilir ve karmaşıklığı azaltabilir.
• B) Simetrik olmayan modeller çalışılamaz: Çift katlı serimin en büyük dezavantajlarından biridir. Kumaş ikiye katlandığı için, kesilen parçalar otomatik olarak simetrik olarak çıkar. Bu da, tek kolu farklı desenli veya tek tarafında asimetrik bir kesimi olan modern, asimetrik tasarımların veya özel desen yerleşimlerinin bu yöntemle yapılamayacağı anlamına gelir. Bu, açık enli serime göre bir **dezavantajdır.**
• C) Geniş enli serim masalarına ihtiyaç yoktur: Kumaş ikiye katlandığı için, kullanılan serim masasının eni, kumaşın tam eninin yarısı kadar olabilir. Bu, daha dar masalarda bile üretim yapma imkanı sunar ve dar alanlar için bir **avantajdır.**
• D) Katlı olarak sarılmış kumaşların açılması gerekmez: Kumaşlar genellikle rulo halinde katlı olarak gelir. Çift katlı serimde, kumaşın bu katlı haliyle doğrudan serime alınması mümkündür. Bu, kumaş açma ve serim hazırlık süresinden tasarruf sağlayan bir **avantajdır.**

Bu bilgiler doğrultusunda, çift katlı kumaşa göre pastal planı hazırlama yönteminin dezavantajlarından biri B) Simetrik olmayan modeller çalışılamaz seçeneğidir.

Doğru Cevap: B) Pastal Planı

Açıklama: Konfeksiyon Üretim Terminolojisi

Konfeksiyon üretiminde, kumaşın en verimli şekilde kullanılması ve kesim işlemlerinin düzenli yapılması için belirli terimler ve aşamalar bulunur.

Şıkları değerlendirelim:

• A) Kalıp: Bir giysi parçasının veya detayının kumaş üzerine çizilmesi veya kesilmesi için kullanılan temel modeldir. Dikiş payları eklenmemiş ana hatları ifade edebilir.
• B) Pastal Planı: Dikim payları verilmiş (şablonlanmış) kalıpların, kumaşın üzerine en ekonomik ve verimli şekilde, kumaşın özelliklerine (doku yönü, desen, en vb.) dikkat edilerek yerleştirilmesi işlemidir. Bu işlem, kumaş fire oranını minimize etmeyi ve kesim verimliliğini maksimize etmeyi amaçlar.
• C) Şablon: Dikiş payları da dahil olmak üzere, bir giysi parçasını kesmek için kullanılan nihai modeldir. Genellikle karton veya sert bir malzemeden yapılır ve kesim sırasında kumaş üzerine yerleştirilir. Pastal planı, bu şablonların yerleşimini gösterir.
• D) Kalıp Açma: Genellikle kalıpların kumaş üzerine serilmeden önce, kalıpların düzgün bir şekilde yayılması veya hazırlanması işlemidir. Bu terim, kalıpların kumaş üzerine yerleştirilme düzenini ifade etmez.

Bu bilgiler doğrultusunda, dikim payları verilmiş kalıpların kesim düzlemi üzerine ekonomik şekilde yerleştirilmesi işlemine B) Pastal Planı denir.

Doğru Cevap: A) Toplu kesim

Açıklama: Pastal Planının Amacı

Pastal planı, konfeksiyon üretiminde kumaşın en verimli şekilde kullanılması ve seri üretimin temelini oluşturan kesim işleminin düzenli ve ekonomik bir biçimde yapılabilmesi için hazırlanan bir düzenlemedir.

Şıkları değerlendirelim:

• A) Toplu kesim: Pastal planı, kumaş serim masasına serilen birden fazla kat kumaşın üzerine kalıpların yerleştirilmesiyle oluşturulur. Bu düzenleme, aynı anda birçok giysi parçasının veya farklı bedenlerin kesilmesini, yani **toplu kesimi** mümkün kılar. Bu, pastal planının temel amacıdır.
• B) Ölçü alımı: Ölçü alımı, bir giysinin veya kalıbın boyutlarını belirleme sürecidir ve pastal planının hazırlanmasından önceki bir aşamadır. Pastal planı, ölçüleri belirlenmiş kalıplar üzerinden yapılır.
• C) Kalıp hazırlama: Kalıp hazırlama, bir giysi modeline uygun kalıpların çizilmesi, dikim paylarının eklenmesi ve şablon haline getirilmesi sürecidir. Bu da pastal planından önceki bir aşamadır.
• D) Kalıp açma: Kalıp açma, genellikle kalıpların kumaş üzerine serilmeden önce düzgün bir şekilde yayılması veya hazırlanması işlemidir. Bu, pastal planının hazırlanması için bir ön adımdır, ancak pastal planının nihai amacı değildir.

Bu bilgiler doğrultusunda, pastal planı mayo üretiminde A) Toplu kesim işleminin yapılabilmesi için hazırlanır.

Doğru Cevap: A) Dar

Açıklama: Pastal Planı ve Kumaş Eni

Pastal resmi (veya pastal planı), konfeksiyon üretiminde kumaşın en verimli şekilde kesilebilmesi için kalıpların kumaş üzerine yerleşim düzenini gösteren bir şemadır. Bu planın hazırlanmasında **kumaşın eni** kritik bir rol oynar. Üretim sürecinde aynı model için farklı enlerde kumaşlar gelebilir.

Pastal planı hazırlanırken, kumaş fire oranını en aza indirmek ve kesim sonrası sorun yaşamamak için genellikle **partideki en dar kumaş topunun eni** esas alınır. Bunun nedeni şudur:

• Eğer pastal planı, partideki en geniş kumaşa göre hazırlanırsa, daha dar enli kumaşlar serildiğinde kalıpların bir kısmı kumaş dışına taşar ve bu da kesimde sorunlara veya hata oranında artışa yol açar.
• Buna karşılık, pastal planı en dar kumaşa göre hazırlanırsa, daha geniş enli kumaşlar serildiğinde kumaşın kenarlarında bir miktar boşluk kalır. Bu durum bir miktar fireye neden olabilir ancak kesim işlemi sorunsuz gerçekleşir ve ürün bütünlüğü korunur. Daha az fire vermek için, dar enli kumaşlar için ayrı pastallar hazırlanması veya genel planlamanın en dar ene göre yapılması tercih edilir.

Bu bilgiler doğrultusunda, pastal resmi, eni en A) Dar olan kumaş topu göz önünde bulundurularak hazırlanır.

Doğru Cevap: B) İki tarafa

Açıklama: Yönsüz Kumaşlarda Kalıp Yerleşimi

**Yönsüz kumaşlar**, üzerinde belirgin bir desen yönü, hav yönü veya parlaklık farkı bulunmayan kumaşlardır. Bu tür kumaşlarda, giysi parçalarının estetik veya fonksiyonel açıdan belirli bir yöne bakma zorunluluğu yoktur. Bu esneklik, pastal planlamasında kumaş verimliliğini artırmak için kullanılır.

Pastal planı hazırlanırken, kalıp parçaları genellikle kumaşın çözgü (boy) yönüne paralel olarak yerleştirilir. Yönlü kumaşlarda tüm kalıpların aynı yöne bakması gerekirken (tek tarafa), yönsüz kumaşlarda bu kısıtlama yoktur.

Şıkları değerlendirelim:

• A) Tek tarafa: Bu, genellikle yönlü (desenli, havlı vb.) kumaşlar için uygulanan bir yerleşim şeklidir. Kalıpların tamamı kumaşın aynı yönüne bakacak şekilde yerleştirilir.
• B) İki tarafa: Yönsüz kumaşlarda, kumaş israfını en aza indirmek amacıyla kalıp parçaları hem kumaşın çözgü yönünde yukarı doğru hem de aşağı doğru (180 derece ters çevrilmiş olarak) yerleştirilebilir. Bu, “zıt yöne yerleştirme” olarak da bilinir ve pastal verimliliğini önemli ölçüde artırır.
• C) Üç tarafa: Bu, standart pastal yerleşim uygulamalarında geçerli bir seçenek değildir.
• D) Dört tarafa: Bu, standart pastal yerleşim uygulamalarında geçerli bir seçenek değildir. Kalıplar genellikle boy ve en iplik yönleri (çözgü ve atkı) ile biye yönünde yerleştirilebilir, ancak bu “tarafa bakma” ifadesiyle kast edilen bir durum değildir. “İki tarafa” ifadesi, kalıpların kumaşın boy yönünde hem düz hem de ters (zıt) yönde yerleştirilebilmesini ifade eder.

Bu bilgiler doğrultusunda, yönsüz kumaşlarda pastal planı hazırlanırken kesim kalıpları kumaşın çözgü yönünde B) İki tarafa bakacak şekilde yerleştirilebilir.

Doğru Cevap: B) Daha fazladır

Açıklama: Yönlü ve Yönsüz Kumaşlarda Kumaş Sarfiyatı

Konfeksiyon üretiminde, kumaş sarfiyatı (kumaş fire oranı), üretim maliyetlerini doğrudan etkileyen önemli bir faktördür. Kumaşın “yönlü” veya “yönsüz” olması, pastal planı hazırlanırken kalıpların yerleştirilme esnekliğini ve dolayısıyla kumaş sarfiyatını belirler.

Yönlü Kumaşlar: Üzerinde hav (kadife, süet), tüy (şardonlu kumaşlar) veya tek yönlü desen (çiçekli, çizgili, ekose desenler) gibi özellikler bulunan kumaşlardır. Bu tür kumaşlarda, giysi parçalarının kesildikten sonra tümünün aynı yöne bakması gerekir. Örneğin, bir ceketin ön ve arka parçalarının hav yönü aynı olmalıdır ki ışık altında farklı görünmesin. Bu zorunluluk, kalıpların pastal üzerine yerleşiminde büyük bir kısıtlama getirir. Kalıplar sadece tek bir yönde döndürülebildiği için, boşlukları doldurmak ve en iyi yerleşimi sağlamak zorlaşır, bu da kaçınılmaz olarak daha fazla fireye ve dolayısıyla **daha fazla kumaş sarfiyatına** neden olur.

Yönsüz Kumaşlar: Üzerinde belirgin bir yön veya desen olmayan düz renkli veya simetrik desenli kumaşlardır. Bu tür kumaşlarda kalıp parçaları, kumaş israfını en aza indirmek için istenilen her yöne (düz, ters, hatta bazı durumlarda çapraz) yerleştirilebilir. Bu esneklik sayesinde, kalıplar birbirine daha yakın yerleştirilebilir ve boşluklar daha verimli doldurulabilir, bu da **daha az kumaş sarfiyatı** anlamına gelir.

Bu bağlamda, aynı model için yönlü kumaşların kesiminde yönsüz kumaşlara göre kumaş sarfiyatı B) Daha fazladır.

Doğru Cevap: D) Hepsi

Açıklama: Pastal Planlamasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Pastal planı, kumaş israfını en aza indirmek ve kesim verimliliğini artırmak amacıyla kalıpların kumaş üzerine yerleştirilmesi işlemidir. Bu işlem sırasında birçok önemli faktör göz önünde bulundurulmalıdır ki, kesilen parçalar doğru formda olsun ve nihai ürün beklenen kaliteyi taşısın. Verilen şıklar, bu kritik faktörlerin birer örneğidir.

• A) DBİ yönlerine: “DBİ” kısaltması genellikle **Düz Boy İpliği** yönünü ifade eder. Kalıpların kumaşın çözgü (boy) ipliği yönüne paralel olarak yerleştirilmesi, giysinin duruşu, sarkmaması ve deforme olmaması açısından hayati önem taşır. Yanlış yerleşim, giysinin kalıbını ve görünümünü olumsuz etkiler. Bu, mutlaka dikkat edilmesi gereken bir unsurdur.
• B) Kumaşın desen, tüy, hav yönüne: Desenli kumaşlarda desenin devamlılığı ve uyumu, havlı veya tüylü kumaşlarda ise havın yönü (ışık yansıması ve dokunma hissi) kritiktir. Tüm giysi parçalarının aynı desene veya hav yönüne sahip olması gerekir. Aksi takdirde, giyside renk veya doku farkı oluşabilir. Bu da pastal planında titizlikle uyulması gereken bir kuraldır.
• C) Güvenlik paylarının verilmesine: Kalıplar hazırlanırken dikiş payları ve diğer güvenlik (kesim) payları doğru bir şekilde verilmiş olmalıdır. Pastal planı, bu payları içeren şablonların doğru ve eksiksiz bir şekilde yerleşimini sağlar. Kesimde bu payların doğru bir şekilde olması, dikim aşamasında sorun yaşanmaması için önemlidir.

Yukarıda belirtilen tüm faktörler, pastal planının doğru, verimli ve kaliteli bir şekilde hazırlanması için göz önünde bulundurulması gereken temel unsurlardır. Herhangi birine dikkat edilmemesi, kumaş fire oranını artırabilir, ürün kalitesini düşürebilir veya üretimde aksaklıklara neden olabilir.

Bu bağlamda, pastal resmine kalıplar yerleştirilirken D) Hepsi seçeneğindeki tüm unsurlara dikkat edilmelidir.

Doğru Cevap: B) Kalıplar verimliliği sağlamak şartıyla her yöne doğru yerleştirilir.

Açıklama: Pastal Planı Hazırlama İlkeleri

Pastal planı, konfeksiyon üretiminde kumaşın en verimli şekilde kullanılması ve kesim sürecinin optimize edilmesi için kalıpların kumaş üzerine yerleştirilme düzenidir. Bu planın hazırlanmasında dikkat edilmesi gereken bazı temel ilkeler vardır:

Şıkları değerlendirelim:

• A) Pastal planı kumaş serilmeden önce yapılır: Bu ifade doğrudur. Pastal planı, kumaşların kesim masasına serilmesinden önce, hangi kalıpların nereye ve nasıl yerleştirileceğini belirlemek amacıyla hazırlanır. Bu ön planlama, kesim verimliliği ve hızı için kritik öneme sahiptir.
• B) Kalıplar verimliliği sağlamak şartıyla her yöne doğru yerleştirilir: Bu ifade **yanlıştır**. Kalıpların her yöne doğru yerleştirilmesi, yalnızca **yönsüz kumaşlar** (düz renkli, desensiz, havsız kumaşlar) için geçerlidir. Kumaşta belirgin bir desen, tüy veya hav yönü varsa (yönlü kumaşlar), kalıplar verimlilikten önce kumaşın yön özelliklerine uygun olarak **tek yöne doğru** yerleştirilmek zorundadır. Aksi takdirde, kesilen ürünlerde istenmeyen görünüm ve kalite sorunları oluşur.
• C) Kumaşta desen ve tüy yönü varsa kalıplar hepsi aynı yöne bakacak şekilde yerleştirilir: Bu ifade doğrudur. Yönlü kumaşlarda (desenli, tüylü, havlı vb.) giysi parçalarının estetik ve fiziksel bütünlüğünü korumak için tüm kalıp parçaları kumaşın aynı yönüne bakacak şekilde yerleştirilmelidir.
• D) Pastal planı, serimi yapılacak kumaşlardan en dar ene sahip olan kumaşa göre yapılır: Bu ifade doğrudur. Kumaş fire oranını minimize etmek ve kesim sırasında kalıpların kumaş dışına taşmasını önlemek amacıyla, pastal planı, üretilecek partideki en dar kumaş eni dikkate alınarak hazırlanır. Bu, herhangi bir kumaşın yetersiz en nedeniyle atıl kalmasını engeller.

Bu bilgiler doğrultusunda, pastal planı hazırlanırken dikkat edilecek hususlardan olmayan B) Kalıplar verimliliği sağlamak şartıyla her yöne doğru yerleştirilir seçeneğidir.

Doğru Cevap: A) cm

Açıklama: Serileştirmede Ölçü Birimi

Konfeksiyon sektöründe serileştirme (grading), bir giysi kalıbının farklı bedenlere göre büyütülmesi veya küçültülmesi işlemidir. Bu işlem sırasında, bedenler arasındaki farklar belirli ölçü birimleriyle ifade edilir.

Şıklara göz atalım:

• A) cm (santimetre): Konfeksiyon ve tekstil sektöründe kalıp hazırlama, serileştirme ve ölçülendirme süreçlerinde en yaygın kullanılan ölçü birimidir. Giysi ölçüleri, bedenler arası artış veya azalmalar genellikle santimetre cinsinden ifade edilir.
• B) dm (desimetre): 10 santimetreye eşittir. Tekstil sektöründe kullanımı yaygın değildir.
• C) hm (hektometre): 100 metreye eşittir. Çok büyük uzunlukları ifade etmek için kullanılır, serileştirmede yeri yoktur.
• D) mm (milimetre): 1 santimetrenin onda biridir. Çok hassas ölçümlerde kullanılsa da, serileştirmede genellikle santimetre hassasiyeti yeterli kabul edilir ve milimetre doğrudan birincil ölçü birimi değildir.

Bu bağlamda, serileştirmede temel ölçü birimi olarak A) cm (santimetre) kullanılır.

Doğru Cevap: C) Kumaş hesaplama: kalça+ (pili sayısı x 2 x pili derinliği) + 2 cm dikiş payı

Açıklama: Pilili Etek Kumaş Hesaplaması Nedir?

Pilili eteklerde kumaş hesaplaması yaparken, temel olarak kalça ölçüsüne ek olarak pililerin oluşturduğu fazladan kumaş miktarını ve dikiş payını eklemek gerekir. Doğru formül şudur: Kalça çevresi + (pili sayısı x 2 x her bir pilinin derinliği) + dikiş payı. Burada ‘2’ ile çarpım, her bir pilinin hem içe katlanan hem de dışa çıkan kısmını hesaba katmak içindir. Genellikle, sağ ve sol yan dikişler için toplamda 2 cm dikiş payı eklenir. Diğer şıklar bu hesaplama için eksik veya yanlış ifadeler içermektedir.

Doğru Cevap: C) Pens

Açıklama: Pens Nedir?

Dokuma kumaşlardan hazırlanan giysilerde, kumaşın vücudun doğal kıvrımlarına daha iyi oturmasını sağlamak ve fazla kumaşı toparlayarak giysiye form vermek amacıyla yapılan dikiş uygulamasına pens denir. Pensler, genellikle üçgen veya elmas şeklinde daraltılan dikişlerdir ve giysinin bel, göğüs, kalça gibi bölgelerinde kullanılır. Diğer seçenekler ise farklı terimlerdir: Manşet, kol ve paça ucu bitirme şekli; Pervaz, kenar temizleme ve düzgün bitirme tekniği; Ribana ise esnek, örme bir kumaş türüdür.

Doğru Cevap: A) 3 dikiş adımı

Açıklama: Dikiş Adımı Nedir?

Normal bir dikişte genellikle 1 cm’de **3 dikiş adımı** bulunması ideal kabul edilir. Bu ayar, kumaşı sağlam bir şekilde birleştirirken aynı zamanda dikişin esnekliğini korur ve kumaşın yıpranmasını önler. Daha az dikiş adımı (örneğin 2) dikişi zayıflatırken, daha fazla dikiş adımı (örneğin 5 veya üzeri) kumaşı delebilir ve yırtılmalara yol açabilir, özellikle hassas kumaşlarda. Dikiş adımı ayarı, kullanılan kumaşın türüne ve dikişin amacına göre değişiklik gösterebilir; ancak genel kullanım için 3 dikiş adımı yaygın bir standarttır.

Doğru Cevap: C) Tüp

Açıklama: Tüp Nedir?

Kumaş kenarlarının veya dikiş paylarının düzgün ve temiz bir görünüm elde etmek amacıyla içe doğru kıvrılıp dikilmesine genellikle tüp denir. Bu işlem, kumaşın kenarlarının saçaklanmasını önler ve giysiye daha profesyonel bir bitiş sağlar. Diğer seçenekler ise şunlardır: Ribana ve Süprem, birer kumaş türüdür (genellikle örgü kumaşlar); Reçme ise özellikle esnek kumaşlarda kullanılan bir dikiş makinesi türü veya bu makinede yapılan bir dikiş türüdür (genellikle etek ucu, kol ucu gibi yerlerde çift veya üç iğneli düz dikişler için kullanılır).

Doğru Cevap: B) Gode

Açıklama: Gode Nedir?

Üst kısmı dar başlayıp aşağıya doğru çan şeklinde veya genişleyerek açılan, genellikle etek ve elbise tasarımlarında kullanılan parçaya gode denir. Bu tasarım, giysiye hareket ve hacim katarken, zarif bir döküm sağlar. Diğer seçenekler ise şunlardır: Garni, giysiyi süslemek için kullanılan ek parça veya detay anlamına gelir; Havya, elektronik lehimlemede kullanılan bir alet; Finis ise genellikle bir işin sonu veya bitişi anlamında kullanılır, moda veya terzilikle doğrudan ilgili bir terim değildir.

Doğru Cevap: A) Gradasyon

Açıklama: Gradasyon Nedir?

Hazır giyim sektöründe, bir giysi kalıbının belirli bir bedenden farklı bedenlere (daha küçük veya daha büyük) orantılı olarak büyütülmesi veya küçültülmesi işlemine gradasyon veya diğer adıyla serileme denir. Bu işlem, bir modelin farklı bedenlerde üretilebilmesini sağlar. Diğer seçenekler ise şunlardır: Kapri, bir pantolon çeşididir; Komandotura ve Japone ise moda veya terzilik alanında bu anlamda kullanılan terimler değildir (Japone, bir kol tipini ifade edebilir).

Doğru Cevap: C) Serilemede ölçü birimi olarak cm kullanılmasına dikkat edilir.

Açıklama: Serilemede Yanlış İfade

Serileme (gradasyon) işleminde dikkat edilmesi gereken temel prensipler şunlardır: modelin özelliğinin ve oranlarının değişmemesi (A), parçaların düz boy iplik yönünün korunması (B) ve bedenler arası farkların (seri farkları) doğru hesaplanması ve uygulanması (D). Ancak, ölçü birimi olarak sadece cm kullanılmasına dikkat edildiği ifadesi (C) yanlıştır. Serileme işleminde evrensel olarak sadece santimetre (cm) kullanılmaz; bazı ülkelerde ve sektörlerde inç (inch) birimi de yaygın olarak tercih edilir. Önemli olan, seçilen ölçü biriminde tutarlılık sağlanmasıdır, birimin kendisi değildir.

Doğru Cevap: A) Etik

Açıklama: Etik Nedir?

İnsanların bireysel ve toplumsal yaşamlarında ortaya koydukları davranışların, iyi ve kötü, doğru ve yanlış gibi ahlaki değerler açısından incelenmesi ve değerlendirilmesiyle ilgilenen felsefe disiplinine etik denir. Etik, ahlak felsefesi olarak da bilinir ve ahlaki yargıların, değerlerin, erdemlerin ve görevlerin doğasını araştırır. Diğer seçenekler ise şunlardır: Davranış, bireylerin veya grupların gösterdiği eylemlerdir; Norm, belirli bir toplumda kabul görmüş davranış kuralları veya standartlarıdır; Kural ise belirli bir durumu yöneten veya belirli bir davranışı yönlendiren ilke veya düzenlemedir. Bu terimler etiğin incelediği konular arasında yer alsa da, bahsedilen felsefe disiplininin adı doğrudan Etik’tir.