Meslek Etiği Soruları

Doğru Cevap: A) Etik

Açıklama: Felsefe Disiplinleri ve Ahlak Anlayışı

Felsefe, evreni, bilgiyi, değerleri, varoluşu, aklı, zihni ve dili temel ve genel sorunları inceleyen bir bilim dalıdır. Ahlaki değerleri, normları ve doğru-yanlış kavramlarını inceleyen özel bir felsefe disiplini bulunmaktadır:

A) Etik: **Ahlak felsefesi** olarak da bilinen etik, insanların bireysel ve toplumsal yaşamlarında nasıl davranmaları gerektiği, iyi ve kötü, doğru ve yanlış gibi ahlaki değerlerin neler olduğu, bu değerlerin kaynağı ve niteliği gibi konuları sorgulayan felsefe disiplinidir. İnsan eylemlerinin temelini oluşturan değerleri, kuralları ve ilkeleri inceler.

B) Davranış: Bir canlının dış dünyaya karşı gösterdiği tepkilerin tümüdür. Felsefi bir disiplinden ziyade, psikoloji ve sosyoloji gibi bilimlerin inceleme alanına girer.

C) Norm: Bir toplulukta veya grupta kabul görmüş, bireylerin uyması beklenen davranış kuralları veya standartlarıdır. Normlar, etiğin incelediği konular arasında yer alsa da, kendisi bir felsefe disiplini değildir.

D) Kural: Belirli bir durumu düzenleyen veya bir eylemi yönlendiren ilke veya talimattır. Kurallar da etiğin inceleme alanına girer ancak kendisi bir felsefe disiplini değildir.

Bu bağlamda, insanların bireysel ve toplumsal ilişkilerinin temelini oluşturan ahlaksal değerleri araştıran felsefe disiplini A) Etik‘tir.

Doğru Cevap: D) Kültür

Açıklama: Toplumsal Kavramlar

Bir toplumun yaşam biçimini ifade eden kavram, o toplumun değerlerini, inançlarını, geleneklerini, sanatını, dilini, kurumlarını ve yaşam tarzlarını kapsayan geniş bir terimdir. Seçenekleri inceleyelim:

A) Yaşantı: Bireyin veya grubun deneyimleri, yaşadıkları olaylar ve günlük rutinleridir. Bir toplumun “tüm” yaşam biçimini kapsamaz, daha çok bireysel veya dar bir çevresel deneyimi ifade eder.

B) Ahlak: Toplumdaki doğru ve yanlış davranış kurallarını ve değer yargılarını inceler. Bir toplumun yaşam biçiminin önemli bir parçası olsa da, yaşam biçiminin tamamını kapsayan bir terim değildir.

C) Sosyal hayat: Bireylerin birbiriyle etkileşimleri, toplumsal ilişkileri ve faaliyetleridir. Toplumun yaşam biçiminin bir yönüdür, ancak sanatı, inançları veya maddi öğeleri gibi diğer unsurları içermez.

D) Kültür: **Bir toplumun veya grubun kendine özgü, nesilden nesile aktarılan maddi ve manevi tüm değerlerini, inançlarını, adetlerini, sanatını, düşünce biçimlerini, giyim tarzlarını, beslenme alışkanlıklarını ve genel yaşam tarzını kapsayan geniş bir kavramdır.** Bir toplumun tüm yaşam biçimini en kapsayıcı şekilde tanımlar.

Bu nedenle, bir toplumun tüm yaşam biçimine D) Kültür adı verilir.

Doğru Cevap: B) Sosyal Yaşam Etiği

Açıklama: Etik Sistemleri ve Kapsamları

Etik, farklı sistemler ve yaklaşımlar aracılığıyla ahlaki ilkeleri inceler. Soruda bahsedilen, insanların kendi aralarındaki ve doğadaki diğer canlılarla olan ilişkilerini düzenleyen kurallar, belirli bir etik sistemin kapsamındadır:

A) Kişisel Etik: Bireyin kendi iç dünyasında ve kişisel yaşamında benimsediği ahlaki değerler ve ilkelerle ilgilidir. Kendi vicdanı, dürüstlüğü, sorumlulukları gibi konuları kapsar. Ancak bu, ilişkilerin genel kurallarını ve toplumsal boyutu tam olarak içermez.

B) Sosyal Yaşam Etiği: **İnsanların birbirleriyle, toplumla ve çevreyle (doğadaki canlılarla) olan ilişkilerini düzenleyen ahlaki kurallar, değerler ve sorumlulukları inceler.** Toplumsal adalet, haklar, sorumluluklar, çevreye karşı görevler gibi konular bu etik sistemin temelini oluşturur. Soruda belirtilen “insanların kendi aralarındaki ilişkileri” ve “doğadaki diğer canlılarla kurduğu ilişkiler” doğrudan sosyal yaşam etiğinin alanına girer.

C) Amaçlanan Sonuç Etiği (Teleolojik Etik): Bir eylemin ahlaki değerini, o eylemin ortaya çıkardığı sonuçlara göre belirleyen etik yaklaşımdır (örn. faydacılık). Kurallardan ziyade, eylemin hedeflediği fayda veya amaca odaklanır.

D) Kural Etiği (Deontolojik Etik): Bir eylemin ahlaki değerini, eylemin kendisinin taşıdığı ahlaki kurallara veya görevlere uygunluğuna göre belirleyen etik yaklaşımdır (örn. Kant’ın etiği). Kurallara uyumu vurgular, ancak bu kuralların sosyal ilişkilerdeki spesifik uygulaması “sosyal yaşam etiği” altında detaylandırılır.

Bu bağlamda, insanların hem kendi aralarındaki hem de doğadaki diğer canlılarla kurduğu ilişkilerde uyması gereken kurallar bütünü B) Sosyal Yaşam Etiği sistemi içinde yer alır.

Doğru Cevap: C) Töre

Açıklama: Yazılı ve Yazısız Normlar

Toplum hayatını düzenleyen ve bireylerin davranışlarını yönlendiren kurallara **norm** denir. Normlar, kaynağına ve uygulanış biçimine göre yazılı ve yazısız olarak iki ana kategoriye ayrılır:

A) Yasa: Devletin yetkili organları (genellikle yasama organı) tarafından konulan, yazılı ve bağlayıcı hukuk kurallarıdır. Yazılı normdur.

B) Tüzük: Yasaların uygulanmasını göstermek veya emrettiği işleri belirtmek üzere, kanunlara aykırı olmamak şartıyla ve Danıştay incelemesinden geçirilerek çıkarılan yazılı hukuk kurallarıdır. Yazılı normdur.

C) Töre: Bir toplumda nesilden nesile aktarılan, kuşaklar boyu süregelen, toplumun genelinde kabul görmüş, ancak yazılı olmayan geleneksel davranış biçimleri, alışkanlıklar ve ahlaki değerlerdir. Töreler, toplum tarafından kendiliğinden oluşur ve yazılı bir metne dökülmezler. Bu nedenle **yazılı norm değildir.**

D) Yönetmelik: Bakanlıklar, kamu tüzel kişileri ve Başbakanlık tarafından çıkarılan, yasa ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak amacıyla hazırlanan yazılı düzenlemelerdir. Yazılı normdur.

Bu bağlamda, verilen seçenekler arasında C) Töre, yazılı olmayan bir normdur.

Doğru Cevap: B) Töre, gelenek, görenek, örf

Açıklama: Yazılı ve Yazısız Normlar

Toplumsal yaşamı düzenleyen normlar, kaynakları ve oluşum biçimleri açısından **yazılı** ve **yazısız** olmak üzere iki ana kategoriye ayrılır. Yazılı normlar genellikle devletin yetkili organları tarafından belirlenir ve resmi belgelere dökülürken, yazısız normlar toplum içinde kendiliğinden oluşur ve sözlü olarak, uygulamayla nesilden nesile aktarılır.

Şıkları inceleyelim:

A) Yasa, töre, yönetmelik, kanun: Bu şıkta “yasa”, “yönetmelik” ve “kanun” **yazılı** normlardır. “Töre” ise yazısızdır. Bu nedenle, tümü yazısız normlardan oluşmamaktadır.

B) Töre, gelenek, görenek, örf: Bu şıktaki tüm terimler **yazısız** normlardır:
• Töre: Toplumun kabul ettiği, nesilden nesile aktarılan yazısız ahlaki kurallar ve davranış biçimleri.
• Gelenek: Kuşaktan kuşağa aktarılan alışkanlıklar, inançlar ve görenekler.
• Görenek: Bir toplumda veya çevrede eskiden beri yapıldığı gibi yapılan iş, alışılmış davranış.
• Örf: Toplumda yerleşmiş, uyulması gereken gelenekler ve kurallar.

C) Gelenek, yasa, yönetmelik, yasa: Bu şıkta “yasa” ve “yönetmelik” **yazılı** normlardır. “Gelenek” yazısızdır. Tümü yazısız normlardan oluşmamaktadır.

D) Yönetmelik, yasa, gelenek, töre: Bu şıkta “yönetmelik” ve “yasa” **yazılı** normlardır. “Gelenek” ve “töre” yazısızdır. Tümü yazısız normlardan oluşmamaktadır.

Bu bağlamda, yalnızca B) Töre, gelenek, görenek, örf şıkkında verilen tüm terimler yazısız normlardır.

Doğru Cevap: C) Hukuk yazılı emir ve yasaklardır.

Açıklama: Hukuk Kavramı

Hukuk, toplumsal düzeni sağlamak amacıyla devletin yetkili organları tarafından konulan ve uyulması zorunlu olan kurallar bütünüdür. Bu kurallar genellikle yazılı bir biçimde ifade edilir ve yaptırım gücüyle desteklenir. Seçenekleri değerlendirelim:

A) Hukuk toplumun koyduğu yasaklardır: Hukuk sadece yasaklardan ibaret değildir; aynı zamanda hakları, yükümlülükleri ve izin verilen davranışları da düzenler. Toplumun kendisi değil, devletin yetkili organları tarafından konulur.

B) Hukuk toplumun yazısız emirleridir: Bu ifade yanlıştır. Hukuk kuralları genellikle yazılıdır ve yazısız emirler daha çok örf, adet ve töre gibi sosyal normların alanına girer.

C) Hukuk yazılı emir ve yasaklardır: Bu tanım hukukun temel niteliğini doğru bir şekilde yansıtır. Hukuk kuralları, resmi belgelerde (kanunlar, tüzükler, yönetmelikler vb.) yazılı olarak yer alır ve bireylere ne yapmaları gerektiğini (emirler) veya ne yapmamaları gerektiğini (yasaklar) bildirir. Bu kurallara uyulmaması durumunda devlet tarafından belirlenmiş yaptırımlar uygulanır.

D) Hukuk ahlaki değerlerle çatışır: Hukuk ve ahlak farklı kavramlardır. Hukuk kuralları, ahlaki değerlerden etkilense de, her zaman onlarla tamamen örtüşmeyebilir veya çatışmayabilir. Çoğu zaman hukuk, ahlaki değerleri toplumsal düzlemde güvence altına almayı hedefler.

Bu bağlamda, hukuk kavramı en doğru şekilde C) Hukuk yazılı emir ve yasaklardır ifadesiyle tanımlanır.

Doğru Cevap: A) Amaçlanan sonuç etiği

Açıklama: Etik Sistemleri ve Faydacılık

Etik sistemler, ahlaki eylemleri ve değerleri farklı bakış açılarından değerlendirir. Faydacılık (Utilitarizm), etik felsefesindeki önemli yaklaşımlardan biridir ve bir eylemin doğruluğunu sonuçlarına göre belirler:

A) Amaçlanan sonuç etiği (Teleolojik Etik): Bu etik sistem, bir eylemin ahlaki doğruluğunu veya yanlışlığını, o eylemin ortaya çıkardığı sonuçlara göre değerlendirir. **Faydacılık**, bu sistemin en bilinen ve etkili biçimlerinden biridir. Faydacılığa göre, en iyi ahlaki eylem, en fazla sayıda insana en büyük faydayı veya mutluluğu getiren eylemdir. Yani, eylemin kendisinden çok, hedeflediği ya da neden olduğu sonuçlar önemlidir.

B) Kişisel etik: Bireyin kendi vicdanı, değerleri ve yaşamındaki ahlaki seçimleriyle ilgilidir. Eylemlerin sonuçlarından ziyade, bireyin kendi karakteri ve motivasyonları üzerine odaklanabilir.

C) Sosyal yaşam etiği: Toplumsal ilişkiler, kurumlar ve kuralların ahlaki boyutunu inceler. Kural veya sonucun belirli bir yönüne odaklanmaktan ziyade, toplumsal düzen ve adaletle ilgilenir.

D) Kural etiği (Deontolojik Etik): Bu etik sistem, bir eylemin ahlaki değerini, o eylemin belirli ahlaki görevlere veya kurallara uygunluğuna göre belirler. Eylemin sonuçlarından bağımsız olarak, belirli kurallara uymayı veya belirli görevleri yerine getirmeyi vurgular.

Bu bağlamda, faydacılık yaklaşımı doğrudan A) Amaçlanan sonuç etiği sisteminin temel düşüncesinde yer alır.

Doğru Cevap: B) Etik sorgulama

Açıklama: Etik ve Kültürel Farklılıklar

Farklı toplumların veya kültürlerin kendine özgü değerleri, normları ve ahlaki yargıları olabilir. Bir toplum için “doğru” kabul edilen bir davranış veya değer, başka bir toplumda aynı şekilde kabul görmeyebilir, hatta yanlış olarak değerlendirilebilir. Bu durumun ortaya çıkardığı sonuçları inceleyelim:

A) Toplumsal yozlaşma: Etik değerlerin farklı olması, doğrudan “toplumsal yozlaşma” anlamına gelmez. Yozlaşma, genellikle bir toplumun kendi içindeki ahlaki ve sosyal standartlarının bozulması durumudur.

B) Etik sorgulama: Bir toplumda geçerli olan etik değerlerin başka toplumlarda kabul görmemesi, bireyleri ve toplumları kendi değer sistemleri hakkında düşünmeye, onları sorgulamaya ve karşılaştırmaya iter. Bu durum, “Evrensel etik değerler var mıdır?”, “Değerler kültüre göre mi değişir?” gibi sorulara yol açar. Bu süreç, **etik sorgulama** olarak adlandırılır ve etik felsefesinin temel konularından biridir.

C) Etik kurallar: Etik kurallar, toplumun ahlaki davranış beklentilerini belirler. Ancak, bu kuralların farklı olması, doğrudan bir sonuç değil, zaten var olan bir durumun göstergesidir ve bu farklılık sonucu oluşan durum “etik sorgulama”dır.

D) Etik liderlik: Etik liderlik, ahlaki ilkelere uygun davranan ve başkalarını bu yönde etkileyen bir liderlik biçimidir. Değerlerin farklı olması durumuyla doğrudan bir sonuç ilişkisi yoktur.

Dolayısıyla, bir toplumdaki etik değerlerin başka toplumlarda kabul görmemesi durumu, B) Etik sorgulama sonucunu doğurur.

Doğru Cevap: B) Formal lider

Açıklama: Liderlik Türleri

Liderlik, bir grup insanı belirli hedeflere ulaşmak için etkileme ve yönlendirme sürecidir. Liderler, bir organizasyon veya grup içinde farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Soruda bahsedilen, yönetim sürecinde resmi olarak atanan liderin tanımını inceleyelim:

A) İdareci: “İdareci” kelimesi genellikle bir kurumu veya işi yöneten kişi anlamına gelir. Yönetici ile benzer bir anlam taşısa da, liderlikten ziyade daha çok yönetsel görevleri vurgular ve “resmi olarak atanan lider” ifadesini tam karşılamaz.

B) Formal lider: **Bir kuruluşta veya yapıda resmi olarak bir göreve atanmış, yetkileri ve sorumlulukları belirli bir unvanla tanımlanmış liderdir.** Bu kişi, organizasyon şemasında belirli bir pozisyona sahiptir (örneğin müdür, şef, başkan) ve yetkisini yasal veya kurumsal çerçeveden alır. Sorudaki “resmi olarak atanan” ifadesi tam olarak “formal lideri” tanımlar.

C) Gayrı resmi lider: Bu ifade, “İnformal lider” ile aynı anlama gelir ve genellikle resmi bir atama olmaksızın, doğal karizması, bilgisi veya tecrübesiyle grup içinde etki kazanan kişidir.

D) İnformal lider: Grubun üyeleri tarafından kendiliğinden kabul gören, resmi bir pozisyonu olmayan, ancak grup üzerindeki etkisi güçlü olan liderdir. Genellikle sosyal ilişkiler veya uzmanlık alanındaki bilgi birikimiyle öne çıkar.

Bu bilgiler ışığında, yönetim sürecinde **resmi olarak atanan** lider B) Formal lider olarak adlandırılır.

Doğru Cevap: B) Yönetici

Açıklama: Lider ve Yönetici Arasındaki Farklar

Liderlik ve yöneticilik, organizasyonlarda sıklıkla birbirine karıştırılan ancak farklı özelliklere ve rollere sahip iki kavramdır. Soruda belirtilen özellikler, tipik olarak yöneticilere atfedilen özelliklerdir:

A) Lider: Genellikle vizyon belirler, insanları motive eder, değişimi başlatır, uzun vadeli düşünür ve doğru işleri yapmaya odaklanır. İnsanlara ilham verir ve onları yeni yönlere sevk eder.

B) Yönetici: **Belirtilen özellikler yöneticinin temel görev ve sorumluluklarını yansıtır.** Yönetici, mevcut kaynakları kullanarak hedeflere ulaşmayı hedefler, iş süreçlerini ve düzeni sürdürür. Genellikle operasyonel ve kısa vadeli hedeflere odaklanır. Belirlenen kurallar ve prosedürler dahilinde “işleri doğru yapmaya” çalışır. Mevcut durumu koruma ve sürdürme eğilimindedir.

C) Etik lider: Ahlaki değerlere ve ilkelere bağlı kalarak liderlik eden kişidir. Hem doğru işleri yapmaya hem de işleri doğru yapmaya önem verirken, aynı zamanda etik pusulayla hareket eder.

D) Mesleki lider: Belirli bir meslek veya alanda uzmanlığıyla öne çıkan ve o alandaki gelişmelere yön veren liderdir.

Bu bağlamda, “yönetir, düzeni sürdürür, kısa vadeli bakar, mevcut durumu savunur, işleri doğru yapmaya çalışır” özellikleri B) Yönetici‘ye aittir.

Doğru Cevap: C) Etik ilkelere

Açıklama: Kurumsal Ortamda Huzur ve Verimlilik

Bir kurumda huzurlu ve verimli bir iş ortamı oluşturmak için birden fazla faktörün bir arada bulunması gerekir. Bu faktörler arasında en temel ve kapsayıcı olanı, çalışanların ve yönetimin davranışlarını şekillendiren ilkelerdir. Noktalı yere gelmesi gereken ifadeyi seçenekler üzerinden inceleyelim:

A) Hukuk kurallarına: Hukuk kurallarına uymak zorunluluktur ve yasal uyumu sağlar. Ancak, sadece yasalara uymak her zaman huzurlu ve verimli bir ortam için yeterli olmayabilir. Hukukun düzenlemediği birçok gri alan ve davranış biçimi vardır.

B) Yasal ilkelere: “Yasal ilkeler” ifadesi “hukuk kurallarına” benzer bir anlam taşır ve yine tek başına huzur ve verimliliği garanti etmez.

C) Etik ilkelere: **Etik ilkeler**, dürüstlük, saygı, adalet, şeffaflık, sorumluluk, güvenilirlik gibi evrensel kabul görmüş ahlaki değerleri ve davranış standartlarını ifade eder. Bir kurumda etik ilkelere uygun davranmak, çalışanlar arasında güveni artırır, çatışmaları azaltır, işbirliğini teşvik eder ve sonuç olarak daha huzurlu ve verimli bir çalışma ortamı yaratır. Etik, yasal zorunlulukların ötesine geçerek gönüllü bir iyi niyet ve doğru davranış kültürünü teşvik eder.

D) Toplumsal ilkelere: Toplumsal ilkeler genel olarak toplumun kabul ettiği normlardır. Ancak, bir kurumun spesifik iç işleyişi ve profesyonel ilişkileri için daha özelleşmiş olan “etik ilkeler” daha uygun ve kapsayıcıdır.

Bu nedenle, kurumlarda huzurlu ve verimli iş ortamını sağlamanın temel koşullarından biri, C) etik ilkelere uygun davranmaktır.

Doğru Cevap: D) Hepsi

Açıklama: Etik Ortamın İş Yerine Etkileri

Bir iş yerinde **etik anlayışa uygun koşulların sağlanması**, çalışanların, yönetimin ve paydaşların davranışlarını dürüstlük, saygı, adalet ve şeffaflık ilkelerine göre şekillendirmesi anlamına gelir. Bu tür bir ortam, tek bir olumlu sonuç yerine, birçok alanda zincirleme olumlu etkiler yaratır:

A) Karlılık: Etik işletmeler, müşterilerin ve çalışanların güvenini kazanır. Güven, müşteri sadakatini artırır, çalışan devir oranını düşürür ve olumlu bir itibar oluşturur. Bu da uzun vadede satışların ve pazar payının artmasına, dolayısıyla **karlılığın** yükselmesine doğrudan katkı sağlar. Ayrıca, etik dışı davranışlardan kaynaklanabilecek yasal cezalar, davalar veya itibar kayıpları gibi maliyetlerden kaçınılmış olur.

B) Verim: Etik bir çalışma ortamı, çalışanların motivasyonunu ve iş memnuniyetini artırır. Adil muamele gören, değerleri önemsenen ve saygı duyulan çalışanlar daha bağlı ve üretken olurlar. Bu durum, iş süreçlerinde **verimliliği** artırır, hataları azaltır ve iş akışını iyileştirir.

C) Kalite: Etik değerlere bağlılık, işin her aşamasında sorumluluk bilincini ve titizliği beraberinde getirir. Çalışanlar, ürün veya hizmetin **kalitesine** daha fazla özen gösterir, standartlara uyumu önemser ve müşteri beklentilerini karşılama konusunda daha hassas olurlar. Dürüstlük, hileli uygulamalardan kaçınılmasını sağlayarak ürün ve hizmet kalitesinin sürekliliğine katkıda bulunur.

Bu nedenlerle, etik bir iş ortamı sadece ahlaki bir zorunluluk değil, aynı zamanda **karlılık, verim ve kalite** gibi somut iş sonuçlarını da doğrudan etkileyen stratejik bir unsurdur. Dolayısıyla, etik anlayışa uygun koşulların sağlanması tüm bu olumlu sonuçları doğurur ve doğru cevap D) Hepsi‘dir.

Doğru Cevap: D) Modelin her yönden incelenerek tüm detaylarının tanımlanması ve gösterilmesidir

Açıklama: Moda ve Konfeksiyonda Model Analizi

Moda ve konfeksiyon sektöründe “model analizi”, bir giysi modelinin üretime geçmeden önce tüm özelliklerinin detaylı bir şekilde incelenmesi ve belgelenmesi sürecidir. Bu, sadece bir çizimden ibaret değildir, çok daha kapsamlı bir çalışmadır. Seçenekleri değerlendirelim:

A) Modelin özelliklerini gösteren çizimdir: Bu kısmen doğrudur ancak eksiktir. Çizim (teknik çizim veya eskiz) analizin bir parçası olabilir ama analizin tamamı değildir. Analiz, çizimde görünmeyen birçok detayı da içerir.

B) Modelin parçalarını gösteren çizimdir: Bu da teknik çizimin veya kalıp detaylarının bir yönüdür. Model analizi, sadece parçaların gösterilmesi değil, bu parçaların bir araya nasıl geldiği, hangi dikiş tekniklerinin kullanılacağı gibi detayları da kapsar.

C) Çizim üstünde görülmeyen özelliklerin yazılmasıdır: Bu, analizin önemli bir bölümünü oluşturur (örneğin kumaş türü, aksesuar detayları, dikiş tipleri gibi). Ancak analiz sadece yazmaktan ibaret değildir; aynı zamanda görselleştirme ve sınıflandırma da içerir.

D) Modelin her yönden incelenerek tüm detaylarının tanımlanması ve gösterilmesidir: **Bu, model analizinin en doğru ve kapsayıcı tanımıdır.** Model analizi; tasarımcının vizyonunu, teknik ekibin üretim beklentilerini ve müşterinin taleplerini bir araya getiren bir köprüdür. Bu süreçte şunlar yapılır:

• Tasarım özellikleri (siluet, yaka, kol, cep, dikiş detayları vb.) belirlenir.
• Kumaş türü, gramajı ve özellikleri tespit edilir.
• Kullanılacak aksesuarlar (düğme, fermuar, etiket vb.) tanımlanır.
• Üretim teknikleri ve dikiş talimatları belirlenir.
• Beden ölçüleri ve serileme detayları netleştirilir.
• Kalıp ve kesim bilgileri detaylandırılır.

Dolayısıyla, model analizi, bir giysi modelinin üretim sürecine hazırlanırken her yönden incelenerek tüm detaylarının tanımlanması ve gösterilmesi işlemidir.

Doğru Cevap: B) Ürünün birim maliyeti

Açıklama: Ürün Kesim Föyünün Kapsamı

Ürün kesim föyü (veya kesim talimat föyü), giyim üretiminde kesimhane departmanına verilen, belirli bir ürünün doğru ve verimli bir şekilde kesilebilmesi için gerekli tüm teknik bilgileri içeren bir belgedir. Bu föyün amacı, kesim işleminin hatasız ve standartlara uygun yapılmasını sağlamaktır. Seçenekleri değerlendirelim:

A) Kumaşın renk, gramaj vb. fiziksel özellikleri: Kesim föyünde, doğru kumaşın kullanılmasını sağlamak için kumaşın cinsi, rengi, gramajı, deseni ve varsa özel kesim gerektiren (havlı, tek yönlü gibi) fiziksel özellikleri mutlaka belirtilir. Bu bilgiler, kesimin doğru yapılması için elzemdir.

B) Ürünün birim maliyeti: Ürünün birim maliyeti (üretim, işçilik, malzeme vb. giderler dahil), muhasebe ve finans departmanlarının işidir. Kesim föyü, maliyet hesaplamalarıyla doğrudan ilgili bir belge değildir. Kesim föyü, üretimin “nasıl” yapılacağıyla ilgili teknik talimatları içerir, “ne kadar”a mal olduğuyla ilgili bilgileri kapsamaz.

C) Pastal eni ve boyu: Pastal, kalıpların kumaş üzerine yerleştirildiği ve kesim için hazırlanan kumaş katmanıdır. Pastalın eni ve boyu, kumaşın en verimli şekilde kullanılabilmesi ve doğru kesim için kritik bilgilerdir ve kesim föyünde yer alır.

D) Serimdeki kat sayısı: Kesim föyünde, pastalın kaç kat kumaştan oluşacağı belirtilir. Bu bilgi, kesim makinesinin ayarı ve kesim verimliliği açısından önemlidir.

Bu bilgiler doğrultusunda, ürün kesim föyü teknik kesim talimatlarını içerirken, B) Ürünün birim maliyeti bilgisini kapsamaz.

Doğru Cevap: A) Kesim tarihi

Açıklama: Model Analiz Föyünün Kapsamı

**Model analiz föyü**, bir giysi modelinin üretime geçmeden önce tüm teknik detaylarının kapsamlı bir şekilde belgelendiği bir dokümandır. Bu föy, tasarımcının vizyonunu, kalıpçı, kesimci ve dikim ekibinin ihtiyaç duyduğu tüm bilgileri bir araya getirir. Amacı, ürünün hatasız ve standartlara uygun bir şekilde üretilmesini sağlamaktır. Şıkları inceleyelim:

A) Kesim tarihi: **Kesim tarihi**, model analiz föyünde bulunması gereken bir bilgi değildir. Kesim tarihi, üretim planlamasının ve günlük operasyonel süreçlerin bir parçasıdır ve genellikle kesim planı veya üretim takvimi gibi ayrı belgelerde yer alır. Model analiz föyü, ürünün “ne zaman” kesileceğiyle değil, “nasıl” ve “hangi özelliklerde” üretileceğiyle ilgilidir.

B) Beden çizelgesi: Model analiz föyünde, ürünün hangi bedenlerde üretileceği ve bu bedenlerin temel ölçüleri ile serileme kuralları yer alan bir **beden çizelgesi** bulunur. Bu bilgi, kalıp hazırlama ve serileme için hayati öneme sahiptir.

C) Model tanımlama: Föyde, modelin kodu, adı, sezonu, teknik çizimleri (ön, arka, yan görünümler), tasarım detayları gibi **modeli tanımlayan** bilgiler mutlaka bulunur. Bu kısım, modelin genel görünümünü ve özelliklerini açıklar.

D) Malzeme örnekleri: Kullanılacak ana kumaşın, astarın, biye, tela, iplik gibi yardımcı malzemelerin türü, kodu, rengi, gramajı ve bazen küçük **malzeme örnekleri** de model analiz föyüne eklenir. Bu, doğru malzemelerin kullanılmasını sağlar.

Bu bağlamda, **kesim tarihi** model analiz föyünde bulunması gereken bilgilerden değildir.

Doğru Cevap: D) Delme makinesi

Açıklama: Kumaş İşaretleme Yöntemleri

Giyim üretiminde, kalıplardan kumaşa aktarılması gereken bazı özel işaretler bulunur. Bu işaretler, penslerin başlangıç ve bitiş noktaları, cep yerleri, düğme deliği pozisyonları veya dikiş başlangıç/bitiş noktaları gibi detayları gösterir. Bu tür işaretler, genellikle kesim kenarında yer almadıkları için kesimden sonra da kumaş üzerinde kalıcı veya geçici bir iz bırakacak yöntemlerle yapılır. Seçenekleri inceleyelim:

A) Tebeşir: Kumaş üzerine geçici işaretler yapmak için kullanılır. Genellikle çizgisel işaretler için tercih edilir, ancak çok katlı serimlerde alt katmanlara nüfuz etmeyebilir ve noktasal işaretlerde hassasiyet sağlamayabilir.

B) Mum tebeşiri: Normal tebeşirden daha kalıcı ve net işaretler bırakabilir. Ancak yine de özellikle kalın veya çok katlı kumaşlarda hassas noktasal işaretleme için ideal değildir.

C) Sabun: Terzilikte eski bir yöntem olup, kumaş üzerinde geçici işaretler bırakır. Ancak tebeşir gibi, çok katlı kesimlerde veya noktasal detaylar için uygun değildir.

D) Delme makinesi (Punch): **Bu tür noktasal ve derinlemesine işaretler için en yaygın ve etkili yöntemdir.** Delme makinesi, kumaş katmanları arasından geçerek pens ucu, cep köşesi, düğme deliği merkezi gibi belirli noktalara küçük bir delik açar veya bir işaretleme materyali (genellikle ince, ısıya duyarlı bir pigment) bırakır. Bu sayede, kesilen tüm kumaş parçalarında bu kritik işaretler net bir şekilde görünür olur ve dikim sırasında doğru birleşimi sağlar. Özellikle çok katlı serimlerde, bu yöntem işaretlerin tüm katmanlara ulaşmasını garanti eder.

Bu bilgiler ışığında, penslerde uzunluk ve derinlik, cep yerlerinin belirlenmesi, düğme deliği pozisyonları gibi kesim kenarlarında belirlenemeyecek işaretlerin yapılmasında kullanılabilecek en uygun materyal/araç D) Delme makinesi‘dir.